Geplaatst op

Zo werkt Vrijeschool Rotterdam West aan inclusiviteit

Onze school is 7 jaar geleden opgericht door leerkrachten en ouders. Met als belangrijk doel om een eigentijdse school te zijn voor iedereen in de wijk. Voor ons betekent dit het steeds (onder)zoeken van de essentie en bedoeling van het vrijeschoolonderwijs. En vervolgens qua vorm en uitwerking durven loslaten, aanpassen en vernieuwen.


We stemmen ons daarbij af op onze context: hoe maak je vrijeschoolonderwijs in het hyperdiverse Rotterdam van nu, voor de kinderen in onze klassen, met de krappe arbeidsmarkt die we hebben? Wij proberen op onze school de drempels te verlagen zodat we toegankelijk zijn voor opvoeders met verschillende leefstijlen, overtuigingen of die zonder voorkennis over het vrijeschoolonderwijs instappen.


Heel zichtbaar is hoe wij in een lang traject met ouders en leerkrachten, de 11 bestaande jaarfeesten (met hun vaak expliciet Christelijke namen) hebben getransformeerd naar nu 4 jaarfeesten op basis van de seizoenen. Wij willen dat ieder kind – ongeacht hun culturele of spirituele achtergrond – zich herkent in hoe wij het ritme van het jaar beleven met elkaar. We hebben er dus voor gekozen om de veranderingen in de natuur voorop te stellen, en hoe we die als mens beleven en duiden. Dus heel dicht op hoe de jaarfeesten ooit door Rudolf Steiner zijn bedoeld, namelijk als verbindende kracht in de ouder-kind-leerkracht gemeenschap.


Maar naast over jaarfeesten gaan essentie, afstemming en lage drempels voor ons vooral ook over de inhoud van lessen, verhalen en liederen, en de algehele taal en uitstraling. En we houden bijvoorbeeld rekening met de praktische omstandigheid van parttime werkende collega’s (die ook nog een leven naast hun baan hebben!), het lerarentekort, en trends en wetenschap in de onderwijssector.


Hoe zorg je dat ons mooie beleefbare onderwijs ook uitvoerbaar is voor starters en leerkrachten die de overstap maken uit het reguliere onderwijs? Dat vraagt om het vertalen van het Vrijeschool Leerplan naar een helder curriculum voor zowel de zaakvakken, het periodeonderwijs als de kunstzinnige verwerking. Methoden en methodieken zien wij als handvat en we maken schoolbrede afspraken (standaarden). Dit alles biedt kaders voor alle leerkrachten en vergroot de kans op kwalitatief en beleefbaar onderwijs voor álle leerlingen.


Inclusief is voor ons ook dat je onderwijs biedt, zonder er meteen vanuit te gaan dat ouders/opvoeders dit thuis allemaal kunnen ondersteunen. Vanuit de wetenschappelijke kennis over gelijke kansen, streven we daarom voor álle leerlingen naar een hoge uitstroom. Dit vraagt aandacht voor doelgericht en cyclisch werken en het hebben van hoge verwachtingen. En dus ook keuzes maken in het aanbod, de timing ervan en de vorm. Zo werken we met differentiatie en een getallenlijn in de kleuterklas (wel gevilt!) en zetten in klassen één stevig in op technisch lezen.


We zijn nog jong, en we groeien gestaag in onze ambitie en zijn er nog (lang) niet! Dit vraagt in het team en met ouders veel uitwisseling, proberen, evalueren en dit gaat gepaard met fundamentele en ook lastige gesprekken. Maar die zoektocht, en soms pijn, dat is de prijs van ontwikkelen en transformeren.


Je kunt contact opnemen met Marije van der Meij via m.van.der.meij@vsrotterdamwest.nl

Geplaatst op

Bericht van de School-VAK

De school-vAK viert dit jaar dat de eerste onderwijsassistenten MBO-4 afstuderen. Dit brengen ze in onderstaand artikel graag onder de aandacht, alsook de mogelijkheid tot instroom per september aanstaande:

 

De eerste lichting studenten Onderwijsassistent Vrijeschool is afgestudeerd aan de School-vAK. Via een BBL-leerwerktraject kwalificeerden zij zich als Onderwijsassistent Vrijeschool (MBO 4). De eerste opleidingsgroep startte in januari 2021 met de BBL-opleiding Onderwijsassistent Vrijeschool. Eén van de diplomerende studenten is Sasja Rentink. Zij combineerde haar MBO 4-opleiding met een BBL-leerwerkplek bij Vrijeschool De Vuurvogel in Driebergen.


Sasja: “Ik vind de antroposofische OA-BBL opleiding een heel goede combinatie van theorie en praktijk. In de opleiding krijg je theorie aangereikt en opdrachten mee voor in de praktijk. Op je leerwerkplek leer je in het tweede jaar het vak helemaal in de praktijk: groepjes kinderen begeleiden, ontwikkellessen geven, didactiek, orde houden, voor de klas staan, observeren; allemaal leergebieden die je door het vaak te doen in de vingers krijgt.”


Deelname aan de 2-jarige BBL-opleiding betekent ook twee jaar lang minimaal 16 uur per week werken op een vrijeschool. Sasja Rentink kijkt hier positief op terug: “Je wordt daardoor ook deel van het team, dat is super leuk! En als je boft krijg je daarna een baan aangeboden en ben je al helemaal ingewerkt. De antroposofische verdieping die de opleiding aanbiedt is heel waardevol. Tijdens de lesuren en de antroposofische Verdiepingsdagen word je ondergedompeld in wat de antroposofie allemaal te bieden heeft; je krijgt vakken zoals schilderen, bordtekenen, euritmie, koorzang, de bewegende klas, temperamenten, kinderen met een hulpvraag, zelfzorg, didactiek, jaarfeesten en het 3- en het 4-ledig mensbeeld. Deze theorie en vakken zie je op je leerwerkplek terug en kun je in de praktijk brengen, integreren in jezelf en in de omgang met kinderen.”


Sasja kijkt positief terug op de opleiding: “Ik heb ronduit genoten van het werk op de leerwerkplek; Vrijeschool De Vuurvogel gaf mij de ruimte om mijzelf volop te ontwikkelen en ik kreeg heel goede begeleiding van de leerkrachten, het zorgteam en de examinator. Je moet je wel bewust zijn van het reguliere gedeelte van de opleiding, de theorievakken en bijbehorende examens vanuit het ROC, die horen er ook bij. Dat maakt ook dat je een officieel erkend MBO4-diploma kunt krijgen. De opleiding, leerwerkplek en huiswerk in combinatie met gezin en privé leven vond ik erg pittig. Het voordeel is dat je al in twee jaar een diploma op zak hebt. En zo ver ben ik nu, ik heb een contract aangeboden gekregen en heb momenteel een heerlijke baan waar ik iedere dag van geniet!”


Ook Sonja Helling, schoolleider bij De Vuurvogel en inmiddels ook docent bij de School-vAK is enthousiast over de opleiding: “Op de Vuurvogel in Driebergen zijn we heel blij met de BBL-opleiding Onderwijsassistent Vrijeschool. Wij hebben momenteel vier Onderwijsassistenten Vrijeschool in opleiding die 2 jaar lang voor 2 of 3 dagen per week onderdeel uitmaken van het team. Stuk voor stuk enthousiaste studenten die graag Onderwijsassistent willen worden op een vrijeschool. Zij leren veel in de praktijk en de school heeft er zo veel extra handen bij, waar leerkrachten en kinderen echt blij mee zijn! Dankzij de Subsidie Praktijkleren is het ook een goed betaalbare constructie. Als schoolleider kan ik deze studenten echt aanbevelen.”


Op 1 september 2023 is de eerstvolgende instroommogelijkheid voor nieuwe studenten Onderwijsassistenten Vrijeschool. Wil je kennismaken met de opleiding? Meld je dan aan voor de Open Ochtend van de School-vAK op woensdag 15 maart 2023 van 09.30 – 11.30 uur aan de Disketteweg 10 in Amersfoort. Aanmelden kan via info@school-vak.nl.


Meer informatie over de opleiding vind je via www.school-vak.nl. Of neem contact op met Roel Notten, Opleidingsmanager bij de School-vAK via T. + 31 6 34836386 | E. info@school-vak.nl of Sonja Helling: schoolleider@devuurvogeldriebergen.nl.

Geplaatst op

Nieuwe initiatieven voortgezet vrijeschoolonderwijs

Er bestaan in Nederland – al langer dan we soms denken – veel ‘afdelingen voor voortgezet vrijeschoolonderwijs’ onder niet-vrijeschoolbesturen. Onder ‘reguliere besturen’ zoals dat in ons jargon wel genoemd wordt. De school waar een dergelijke afdeling, of leerroute, wordt ondergebracht, noemen we de ‘moederschool’.

In Breda bestaat een dergelijke afdeling al sinds 1984, zij heet nu het Michael College en in Maastricht sinds 1986, momenteel onder de naam Bernard Lievegoed College. De laatstgenoemde is inmiddels ook formeel een echte ‘school’ met en een eigen bekostigingsnummer en bijna 1000 leerlingen.

Aan het einde van de jaren 80 van de vorige eeuw werd gedacht dat het niet meer mogelijk was vrijescholen of vrijeschool-afdelingen te stichten. Maar daar lieten initiatiefneemsters in vele provinciën het niet bij zitten. Sinds het begin van deze eeuw zijn er al vijftien afdelingen voor voortgezet vrijeschoolonderwijs (VO) bij gekomen. Dat zijn er meer dan het aantal vrijescholen VO onder een vrijeschoolbestuur in Nederland. Ook binnen deze nieuwe 21e-eeuwse afdelingen is doorgroei naar een echte school mogelijk. Dat gebeurde bijvoorbeeld in Delft waar het Waldorfonderwijs aan het Grotius College in augustus 2023 wordt opgevolgd door een vrijeschool onder een eigen bestuur: het Mercurius College. Toch zijn al die nieuwe groeikernen niet breed in beeld bij de traditionele vrijeschoolbeweging.

Begin deze eeuw waren de trajecten naar de start van een nieuw initiatief vaak lang en taai. Het bestuurlijk overleg bracht veel ‘ideologische beren op de weg’ en binnen de moederscholen verliep de communicatie zeker niet vanzelf. Soms duurde het wel vier jaar voordat een opening tot stand kwam en er binnen een bestaande school ruimte werd gemaakt voor het initiatief. Sommige initiatieven zijn helemaal niet gestart en uitgedroogd; er zijn ook afdeling die na enkele jaren weer zijn gesloten.

Maar in de laatste jaren is er veel meer openheid naar en vertrouwen in de vrijeschool pedagogie bij besturen en scholen. Initiatiefneemsters hebben meer oog voor de ‘ander’. Voor de visie en de belangen van de andere partijen: het bestuur, de moederschool, de docenten op die school en de omgeving van de school. En: vrijescholen zijn populair en dat betekent dat het voor velen interessant is zich daarbij aan te sluiten.

De BVS is betrokken bij veel initiatieven en de begeleiding daarvan. Momenteel zijn we actief betrokken bij initiatieven in Arnhem, Meppel en Bergen op Zoom. Arnhem start in augustus 2023 met drie 7e klassen, Meppel ook aan het begin van dat schooljaar met één 7e klas. Bergen op Zoom gaat naar verwachting in augustus 2024 starten.

We starten de begeleiding doorgaans in de ‘fase van voorbereiding en inrichting’ en wordt dan gefinancierd door de moederschool en het bestuur waaronder de afdeling gaat starten. In Meppel en Bergen op Zoom is ook al betrokkenheid tijdens de ‘initiatiefase’: de fase waarin nog geen definitief startbesluit genomen is.

Ondersteuning in de initiatie fase kan zeer effectief zijn. In die fase gaat het om de eerste oriëntatie en de contacten met besturen en moederscholen die open staan voor een vrijeschoolafdeling. De kennis van de BVS op alle gebieden binnen het vrijeschoolonderwijs en het vertrouwen dat de partners daaraan ontlenen, kan de tijd die nodig is voor het zetten van de eerste stap sterk reduceren. Een eerste stap is bijvoorbeeld een intentieverklaring of een startverklaring: een definitief besluit om te starten.

Probleem in deze fase is dat de initiatiefgroep meestal geen middelen heeft om ondersteuning in te huren en dat de moederschool en haar bestuur nog geen partij is en investeringen vooralsnog achterweg laat. In de eerste helft van 2023 willen we een steunfonds in (laten) richten en een gereduceerd tarief vanuit BVS aanbieden voor de ondersteuning in de initiatiefase.

Nieuwe afdelingen en scholen zijn de groeipunten binnen onze schoolbeweging. Plaatsen waar iets nieuws geboren wil worden en tot ontwikkeling kan komen. Dat nieuwe draagt natuurlijk de fysieke en geestelijke impulsen van haar afkomst met haar mee. Maar wie ze uiteindelijk zal worden, is voor ons nog niet zichtbaar. Die raadsels willen we graag ontsluieren. We willen hen graag zien worden wie ze zijn.

Elke nieuwe impuls, elke nieuwe afdeling of school, draagt de mogelijkheid in zich nieuwe kwaliteiten in de wereld te brengen. Die impulsen zijn wel verbonden met de vrijeschoolbeweging, maar daardoor hopelijk niet voorbestemd of ‘geblauwdrukt’.

Initiatieven ontstaan daar ‘waar levenswegen samenkomen’, indachtig de grondspreuk van een geliefde vrijeschool in Nederland. Een plaats waar mensen vanuit alle achtergronden en gezindten elkaar vinden en hun best doen om goed en betekenisvol onderwijs voor een nieuwe generatie te verzorgen. Hedendaags vrijeschoolonderwijs dat jongeren helpt in hun ontwikkeling tot zelfstandig oordelende, sociaal voelende en gericht handelende volwassenen.

 

Rob van der Meijden

Geplaatst op

Dilemma’s over inclusie op een VO-school in Amsterdam Nieuw-West

Schoolleider van Comenius Lyceum Amsterdam Freek op ’t Einde schrijft over inclusie op zijn school: “Na elf jaar werkzaam te zijn geweest binnen het voortgezet vrijeschoolonderwijs werk ik nu op een school in Amsterdam Nieuw-West, het Comenius Lyceum. Nieuw-West en denk dan aan de regio Slotervaart en Osdorp, is ontworpen in de jaren ’20 en gebouwd in de jaren ’50 van de vorige eeuw. Het schoolgebouw is ontworpen door katholieke architecten. Je kunt de processie van de Christus op de binnenplaats nalopen. Ernaast stond een kerk. Dus kon je zo doorlopen, bijna binnendoor, voor de kerkdienst op Christelijke feestdagen.
 
Maar die tijd is voorbij. In Amsterdam wonen 130 nationaliteiten. Je spreekt over een meerderheid van minderheden. Dus geen groep is echt in de meerderheid. Alleen gaan de groepen bij elkaar wonen. Dus de mensen met een niet-Europese migratieachtergrond in Zuidoost en Nieuw-West. De mensen met een Europese migratieachtergrond in Zuid, West en Oost.
 
Als school heb je de opdracht om mensen van verschillende kijkrichtingen elkaar te laten ontmoeten. Ik vond dat in mijn vrijeschool-tijd lastig omdat dat toch veelal ‘witte’ scholen zijn. Maar hier op het Comenius hebben nagenoeg alle leerlingen een Marokkaanse of Turkse achtergrond. De autochtone leerlingen die in dit stadsdeel wonen pakken de metro naar Amsterdam Zuid. Is dat een probleem? Niet direct voor de leerlingen. Uit onderzoek blijkt dat jongeren graag op een school zitten met een vergelijkbare populatie als zijzelf. Dus dat klopt dan op het Comenius. Iedereen kan zichzelf zijn. Al het eten is altijd halal, de Romereis is niet vanzelfsprekend (veel meisjes moeten een machram mee) dus bedenken we een andere reis voor hen, twee gebedsruimtes, rekening houden met de Ramadan, viering van de Iftar, enzovoorts. Maar de ontmoeting moeten we organiseren. Dat doen we in een uitwisselingsproject met een meer witte school in Amsterdam-Noord. We hoeven geen internationaliseringsproject te beginnen met een school in Portugal, want een paar kilometer verderop is het leven al weer heel anders dan in Nieuw-West.
 
Ergens heb ik steeds heimwee naar de vrijeschool en merk dat de kennis over het onderwijs, de kijkrichting van Rudolf Steiner, dagelijks ook toepasbaar is in Nieuw-West. Een prachtige onderzoeksvraag is of er midden in een wijk als deze ook een vrijeschool gegrond kan worden met de Islam als bron in plaats van de Christusimpuls? Welke feesten vier je dan? Welke liederen zingt het schoolkoor? Waar wordt de subjectificatie/ persoonsvorming zichtbaar? Tijd voor een wilsimpuls? Wie denkt mee?”
 
Freek Op ’t Einde, bereikbaar op f.opteinde@comeniuslyceum.nl 

Geplaatst op

Uitslag klanttevredenheidsonderzoek BVS Schooladvies

In het najaar hebben we een klanttevredenheidsonderzoek uit laten voeren door Cedeo. Dat leidde tot een zeer goed resultaat: een score van 94,9%. Daarmee is dus veel meer dan de vereiste minimale 80% van de opdrachtgevers tevreden tot zeer tevreden over de kwaliteit van de onderwijsbegeleiding en -adviestrajecten en de performance van het BVS-schooladvies.


Wil je meer weten?

Lees hier ons rapport.

Geplaatst op

Column – Schouders ophalen

In de opleiding Vrijeschoolpedagogie voor VO-docenten schrijven docenten een column waarom zij op een vrijeschool werken. Lyno Storm (BC Broekhin) schreef deze column.


Haalt u nog even uw schouders op. Dit is vaak de standaard reactie op alle ongelijkheid en verwoesting die we op de wereld hebben. Alles ligt buiten ons bereik. Misschien haalt u naar aanleiding van deze opening nu ook wel uw schouders op. Waarom niet, lekker warm in uw huis onder het genot van een kop koffie of thee misschien? Ik zal de eerste zijn die zijn eigen hypocrisie erkent. Thuis hebben we meer ruimte dan nodig, de verwarming op 20 graden en twee auto’s voor de deur. We vliegen graag naar verre landen en hebben zelfs twee kinderen. We dragen merkkleding en doen boodschappen bij een van de grootste ketens in Nederland. Maar soms ben ik wel trots, dan eten we een dag geen vlees… Shame on me…. Maar eerlijk, ik weet niet waar ik moet beginnen. Alles voelt als druppels op een gloeiende plaat. De meeste druppels verdampen zelfs voordat het de plaat raakt. Ook deze gedachte valt onder het kopje smoes….


Toch is er iets waar ik wel blij van word en waardoor ik hoop houd. Dat is ons onderwijs, het vrijeschoolonderwijs. Het soort onderwijs waar zelfontplooiing en een gezonde eigenwijsheid worden gestimuleerd. Het is zo ingericht dat we naar de hele mens kijken. Aan alles wat ons tot mens maakt besteden we aandacht aan. Het hoofd, het hart en de handen worden allemaal als gelijke behandeld. De een niet belangrijker dan de andere. Met als basis altijd een goed gesprek. Ik stel me het vrijeschoolonderwijs voor als de aarde. De aarde met al zijn organismen. Het heeft allemaal aandacht nodig. Wanneer je de aarde de aandacht geeft die het nodig heeft dan zal het onvoorwaardelijk kunnen blijven geven. De aarde weerspiegelt zich in ons. De geschiedenis van wie we waren tot aan wie we nu zijn. Ons onderwijs is op zoek naar de balans in de mens als compleet wezen. Kinderen worden uitgedaagd om tot creatief denken te komen, om zo nieuwe dingen te laten ontstaan en een betere toekomst te creëren. Gelukkig mogen wij in dit onderwijs daar ons steentje aan bijdragen. Wij mogen de vlam doen ontsteken.


Haalt u uw schouders nog even met mij op…? Ik hoop voor onze leerlingen dat we het onderwijs bieden waardoor zij dat niet meer willen. Geen schouderophalende mensen meer, maar in balans met de omgeving en met elkaar. Dan hoop ik dat we elkaars verschillen gaan erkennen en vieren. Dat iedereen zijn ruimte krijgt en uitgaat van het vertrouwen. Want het gemeenschappelijke doel zal ondanks onze verschillen de boventoon voeren. Ik realiseer me aan het einde van dit moraliserende stuk dat het nadenken en schrijven over dit onderwerp wellicht tevergeefs is. Ik ben bang dat in de toekomst moraliteit een vergeten woord zal worden. Omdat deze te ver af staat van de consumptiemaatschappij. Ik leg mijn hoop bij onze kinderen, onze toppers.


Gelukkig is deze hoop niet gebaseerd op fata morgana’s. Onlangs kwam er een leerling naar mij toe met een klein cadeautje. Toen ik haar vroeg waarom, was het antwoord ‘zomaar’. Het was een steen die ze in een steenwinkeltje tegenkwam. De steen die ze voor mij mee had genomen was de eagle’s eye. Deze steen heeft bepaalde eigenschappen die ze me graag toewenste. Zonder dat ze het doorhad raakte ze me meer dan ze misschien bedoeld had. Ik voelde de tranen opborrelen. Ik wist niet goed hoe ik haar moest bedanken. Elk jaar rond deze tijd wanneer de bladeren van de bomen vallen worstel ik met mezelf. Het opgeven van veel dingen komt dan telkens weer om de hoek kijken. Nu is een van de eigenschappen van de steen dat hij helpt bij je emoties, bescherming en nog veel meer. Precies wat ik nodig had. Ik heb hem nu naast mijn bed liggen. Maar wat ik nog meer nodig had, dat was de leerling zelf. Een engelendaad. Zomaar. Een inspiratiebron van hoop die voor mij feller straalt dan de zon!


Lyno Storm

Geplaatst op

Donkere dagen vragen om goede voornemens

Nu het in ons land bijna midwinter is, trekken we ons terug in de warmte van onze huizen. Zoals de aarde zich klaarmaakt voor de winter, zo keren wij ook naar binnen toe. Die cyclus herhaalt zich iedere dag. Ons lichaam herstelt ’s nachts en we slapen een nachtje over alles wat ons bezighoudt. We verwerken ’s nachts informatie die we in ons lichaam en in ons hoofd opslaan. We komen dan tot oplossingen voor de problemen die we overdag tegenkomen. Verhalen zijn daarbij helpend. Ook wanneer we er met ons denken nog niet helemaal bij kunnen, kan een verhaal rust brengen. De nacht brengt raad en meer dan dat; ze brengt ook invallen en frisse ideeën. Dit gegeven is de basis voor het periodeonderwijs op de vrijeschool.


Op veel scholen staat dit schooljaar het opfrissen van het periodeonderwijs centraal. Veel leerkrachten  voelen de behoefte om oude waarden met nieuwe input te verbinden. Gezichtspunten die in onze tijd aan het veranderen zijn willen we integreren met de bekende ‘vrijeschoolperiodes’. Het gebruik van kinder- en jeugdliteratuur kan hierbij helpen. Er worden zoveel mooie, nieuwe boeken uitgegeven. En die boeken kunnen goed helpen bij de invulling van het periodeonderwijs.


Onze adviseur Annechien Wijnbergh kreeg van diverse kanten de vraag om mee te denken over een passend adventsverhaal om in de klas te vertellen of voor te lezen. En ontving Merel de Vink van Leesvink de volgende vragen: welke boeken passen bij welke periode? Welke boeken bij welk jaarfeest? We willen de (kinder- en jeugd)literatuur meer helpen koppelen aan de periode-inhouden. In dit artikel (en komende) geven we je boekentips die je niet alleen helpen bij het periodeonderwijs, maar ook bij een vak als begrijpend lezen. Boeken met mooie, inclusieve thema’s die kinderen kunnen helpen om de wereld om hen heen beter te begrijpen.


Klik hier voor de boekenlijst

 

Later in het jaar volgen net zulke lijsten, maar dan op zaakvakthema gekozen. Zo kunnen ook alle nieuwe collega’s, die momenteel op de scholen werken, gemakkelijker de koppeling maken tussen periode-inhoud, een vak als begrijpend lezen (zonder dat er een methode voor nodig is), en het nieuwe vak burgerschap. Het wordt een samenwerking: Merel maakt de boekenlijsten, Annechien biedt didactische ondersteuning om boeken te gebruiken bij periodeontwerp, begrijpend lezen en schrijven van teksten.


Wil je meer informatie over het aanleggen van een kwalitatieve boekencollectie die past bij het periode-onderwijs? Merel helpt en adviseert je graag. Merel en Annechien (namens alle taalcollega’s van BVS-schooladvies) werken graag samen en zijn te benaderen bij vragen rondom inrichten van boekencollecties en aanpak van begrijpend lezen en schrijven van teksten bij zaakvak- en taalperiodes.


Annechien Wijnbergh is bereikbaar op a.wijnbergh@bvs-schooladvies.nl en 06-52 05 59 43.

Merel de Vink is bereikbaar op merel@leesvink.nl en 06- 24 23 55 63.

Geplaatst op

Boek – Ontwikkeling van een schoolorganisatie

Half november komt een tweede boek in de serie onderwijs uit, bij uitgeverij Christofoor. In dit boek gaat Hans Passenier in op de ontwikkeling van leiderschap en organisatie in vrijescholen. Hij vindt uitgangspunten die kunnen helpen bij de ontwikkeling van schoolorganisaties en het leiderschap daarvan in de toekomst.

 

Zijn stelling is dat het onderwijs dat gegeven wordt richting gevend moet zijn voor de organisatie en het leiderschap. Ook dat de opvoeder niet een timmerman moet zijn, maar een tuinier, omdat kinderen divers zijn en verschillende mogelijkheden hebben.

 

De horizontale en verticale dimensies zijn richtinggevend voor zowel de blik op het leiderschap als de richting van de organisatie.

 

De schoolgemeenschap blijkt een plaats voor de innerlijke ontwikkeling van ieder individu in die gemeenschap. 

Het boek is verkrijgbaar bij de boekhandel en vanaf nu al te reserveren. ISBN: 9789060389577

Geplaatst op

Video-intervisie; kijken in elkaars (les)keuken

Veel scholen hebben collegiale lesbezoeken op hun wensenlijstje staan. Ook docenten vertellen vaak dat ze meer bij elkaar in de les zouden willen kijken om van en met elkaar te leren. De praktijk blijkt echter ingewikkelder: geen tussenuren, je lessen kunnen niet opgevangen worden of het vraagt zo veel organisatie en afstemming, dat het er niet van komt. Video-intervisie blijkt een mooie en minder tijdrovende manier te zijn om bij elkaar in de keuken te kijken.

 

Er zijn verschillende manieren waarop de video-intervisie ingezet kan worden, hieronder wordt gekozen voor een vorm waarin er tijd zit tussen de opnames en de video-intervisie. Het kan daarnaast zijn dat je als team met elkaar wil werken aan een gezamenlijk vraagstuk, maar het is ook mogelijk dat elke individuele docent een eigen vraagstuk heeft. In ieder geval is het goed om met elkaar vast te stellen wat de leervraag is. Van elke docent wordt een filmopname van 20 minuten gemaakt, bij voorkeur door een ervaren beeldcoach. De docent heeft zich zo voorbereid dat hij in die 20 minuten oefent zijn leervraag, bijvoorbeeld een nieuwe werkvorm inzetten om leerlingen meer actief te betrekken. Zo weet de beeldcoach waar tijdens het filmen de aandacht op moet liggen. De docent bekijkt de toegestuurde eigen beelden en kiest 2 fragmenten van 2 minuten uit: een fragment waarover hij tevreden is ten aanzien van de leervraag en een fragment waar nog een vraag over is.

 

Met deze beelden komt de docent naar de video-intervisie toe waar hij met ongeveer 5 collega’s naar elkaars beelden gaat kijken. Deze video-intervisie wordt geleid door de beeldcoach volgens een vaste systematiek. In het kijken naar elkaars beelden wordt door de docenten ter plekke geoefend in het feedback geven. Idealiter heeft het hele team daar ook een inleidende middag in gehad: welke vragen stel je, hoe geef je efficiënte feedback en op welke niveaus kun je allemaal feedback geven? Op deze manier heeft de bijeenkomst een soort Droste-effect: in het kijken naar elkaars beelden ben je ook aan het leren met elkaar.

 

Naast de tijdwinst die video-intervisie oplevert (in een sessie van ongeveer 2,5 uur heb je bij vier docenten in de les gekeken en heb je feedback op je eigen lesfragment gehad) werkt het kijken naar beelden als een zeer krachtig middel. Nadat je door het eerste ongemak heen bent van het kijken naar jezelf, ga je je blinde vlekken herkennen of zie je bijvoorbeeld dat een klas eigenlijk veel meer aan het werk is dan je dacht toen je ze allemaal hoorde kletsen en dacht dat niemand werkte. Ook geven de beelden de mogelijkheid om nog eens terug te spoelen, precies te kijken naar de basiscommunicatie of hoe die ene leerling reageert op jou Je kunt met elkaar te sparren over welke andere vraag jij zou kunnen stellen of welke feedback je deze leerling op dat moment ook zou kunnen geven. Tot slot werkt het heel verrijkend voor het team: iedereen is kwetsbaar en wil samen met elkaar verder leren.

 

Mocht je geïnteresseerd zijn in deze video-intervisie voor jouw team of in het inzetten van een (individuele) beeldcoach op jouw school, neem dan contact op met Jeanneke Brosky op j.brosky@bvs-schooladvies.nl en 06-30 17 67 43.

Geplaatst op

Vrijeschool Castricum: echt vrijeschool zijn in deze tijd

Directeur Marije Ehrlich: “Onze school is 5 jaar oud en dus nog in die sprankelende en enerverende pioniersfase. Bij gebrek aan routines blinken we uit in flexibiliteit en improvisatievermogen. De ouders die onze school oprichtten wilden een échte vrijeschool, maar geen stoffige; ze bedoelden daarmee één waar je gewoon goed leert lezen en reken én met de rijkdom van bezield onderwijs voor hoofd, hart en handen. Maar zonder sleetse vormen en dogmatische tradities.

 

 

De vraag is steeds: hoe kunnen we écht vrijeschool zijn in deze tijd? Het fundament van 100 jaar vrijeschoolonderwijs geeft stevigheid, maar ook ballast. Zoveel tradities en vaste vormen om tegen het licht te houden en om te vormen en zo weinig bezinningstijd in de hectiek van alledag!  Maar we zijn onderweg. Het Pinksterbruidspaar is niet meer voorbehouden aan de twee oudste kleuters, maar alle kleuters zijn bruid of bruidegom. Een non-binaire stagiair zette ons aan het denken en leverde een meer complete werkwoordspelling en ochtendspreuk op. De jaarfeesten en burgerschapsonderwijs staan de komende jaren hoog op de agenda. De kinderen van nu roepen ons ook op te veranderen. Want passend vrijeschoolonderwijs, dat moet wel aansluiten bij kinderen die steeds meer moeite hebben mee te komen in het geheel. We zijn samen op zoek, proberen dingen uit en benutten meer en meer ieders kwaliteiten. Want daar zit de energie en het enthousiasme. De hond van meester Kay helpt kinderen om bij zichzelf te blijven of moediger te worden. Bij project buiten de klas krijgen kinderen bij juf Madelein extra uitdaging én doen ze iets voor de klas of de school. De schoolwinkel is een feit en er wordt nu gewerkt aan een spel voor de klas. Klasdoorbrekend werken we aan taal en rekenen en zo zal er de komende tijd vast meer ontstaan.

 

 

De antroposofie blijft het vertrekpunt. Want waar vormen verouderen, blijkt de antroposofische  menskunde juist actueel. De werkzaamheid van ritmisch bewegen tijdens het leren, de gunstige werking van muziek en schrijven op het brein, het belang van natuur voor je gezondheid, veel inzichten uit antroposofie en wetenschap komen meer en meer samen. De ouders van deze tijd hadden dat ook al door: buitenonderwijs en bewegend leren zijn niet voor niets onze speerpunten. Elke woensdag krijgt de hele school buiten in de natuur les en de bewegende klas zetten wij in aangepaste vorm door tot in de 6e klas. Met lef en liefde bouwen we samen aan de vrijeschool voor kinderen van nu en de wereld van morgen.“

 

 

Wil je meer weten? Marije Ehrlich is bereikbaar op mehrlich@vrijeschoolcastricum.nl.