Het Internationaal Hulp Fonds, vrijwilligersorganisatie voor vrijeschoolpedagogie, biedt steun aan projecten buiten Nederland die vernieuwing van opvoeding en onderwijs nastreven met de vrijeschoolpedagogie als uitgangspunt. Medewerkers die verantwoordelijk zijn voor een bepaalde regio maken regelmatig reizen langs de scholen. Reiny Jobse, portefeuille Oost-Afrika, Zimbabwe en Malawi bracht dit jaar weer een bezoek aan Zanzibar.
Op de Islamitische CEF Rudolf Steiner School Zanzibar (CEFZ) wordt in maart de Ramadan gevierd. Volgens de Australische Judi Palmer die in 2014 deze school oprichtte en Suzanne van Tongeren, een Nederlandse vrijeschoolleerkracht die er een halfjaar verbleef, zijn er veel overeenkomsten tussen wat het vrijeschoolonderwijs voorstaat en de islamitische religie zoals zij die op Zanzibar leerden kennen. Dat blijkt ook uit het curriculum dat zij uitwerkten; de eeuwenoude Arabische literatuur biedt genoeg vertelstof: heldenverhalen, ridderverhalen, parabels, heiligenlegenden, sprookjes en poëzie. De Bijbelse verhalen die wij in Nederland in de derde klas vertellen komen ook in de Koran voor. En ook in de omgang met elkaar, de zorg voor armen, de eerbied en het respect voor de natuur vinden de twee levensrichtingen elkaar. In de ritmische dagindeling zien we het gezamenlijk spreuken zeggen, het vijf keer gezamenlijk gebed.
In CEFZ krijgen de kinderen vier dagen per week na de Waldorflessen veertig minuten les in reciteren van een imam, die daarvoor op school komt.
Het is dus niet verwonderlijk dat de Ramadan het belangrijkste feest van het jaar is. In de weken voor het Suikerfeest wordt er op de school extra aandacht aan de religie besteed en de kinderen vanaf de vijfde klas mogen ook, als ze dat willen aan de vasten meedoen. Voor de kinderen die op de reguliere scholen les krijgen is dat nauwelijks bijzonder. Zij zitten eigenlijk het hele jaar door elke dag tot negen uur ‘s avonds op school met een lege maag, waar ze weinig anders doen dan teksten uit de koran uit hun hoofd leren.
Op CEFZ krijgen de kinderen elke dag tweemaal een gezonde maaltijd, met verse vruchten uit de tuin van de school, eieren van de kippen en honing van de bijen. Omdat ze zelf de vruchten plukken en de dieren verzorgen ontwikkelen ze eerbied voor wat leeft en groeit. Eten is dan niet zomaar vanzelfsprekend, zeker niet voor deze kinderen, die allemaal uit arme gezinnen komen. Ze zijn zeer gemotiveerd om te vasten. En het is ook wel stoer als je het volhoudt. Als de zon ondergaat is er de gelegenheid om wat te eten. Om het extra feestelijk te maken zijn er door de kinderen papieren lampjes gemaakt, die de maaltijd in het donker een sprookjesachtig aanzien geven.
En aan het eind komt het grote Suikerfeest. Een van de hoofdsponsors van de school is de manager van het sjieke Hyatt Hotel. Traditiegetrouw komt de chef-kok van het hotel zelf naar de school om de verrukkelijke maaltijd waarop hij trakteert zelf uit te serveren. Op de maandag na het feest komen alle moeders naar de school voor de Byriani, een heerlijke maaltijd, waarna iedereen het gewone leven weer gesterkt kan oppakken.
Ook al is de school ingebed in de islamitische cultuur, de verschillen met de andere scholen op het eiland zijn enorm. Ten eerste zijn alle leerlingen half wees. Dit wil zeggen: vaderloos. Jongens en meisjes krijgen samen onderwijs. Naast alle kunstvakken krijgen ze ook euritmie en hardlopen en zwemmen, elke dag gezonde voeding en vooral persoonlijke aandacht.
Net als in andere scholen gingen de tien leerlingen van de hoogste klas op voor het staatsexamen. Alle tien slaagden voor het examen met de hoogste cijfers (niveau A of B).
Van de reguliere scholen slaagde slechts 15 % van de leerlingen, geen met A of B niveau. De leerlingen van CEFZ willen alle tien doorleren, twee zijn al aangenomen voor een opleiding in clinical medicine, het diploma geeft toegang tot een bachelor graad. De anderen zitten nu op een goede middelbare school. Ze krijgen begeleiding en financiële bijstand van CEFZ.
Het is duidelijk: meer zorg en persoonlijke aandacht, goede voeding, betrokkenheid van de moeders bij de school zorgen voor betere schoolresultaten. Voor het volgend jaar worden er weer gesprekken met moeders gevoerd. We gunnen meer kinderen uit de armste gezinnen zo’n kans. Een nieuwe eerste klas zal dan het Waldorfavontuur beginnen.
We hopen op je steun. NL03TRIO 0212 1950 50 t.n.v. Stichting Internationaal Hulpfonds. Vermeld bij uw overschrijving de code: zanzibar
